Wstęp: Resweratrol – między nauką a winem
Resweratrol to organiczny związek chemiczny, który w ostatnich latach stał się symbolem zdrowego stylu życia. Choć występuje w wielu roślinach, to właśnie wino – zwłaszcza czerwone – jest jednym z jego najbogatszych źródeł. W artykule wyjaśniamy, skąd bierze się resweratrol w winie, które odmiany i regiony przodują w jego zawartości, oraz dlaczego polski Regent i urugwajski Tannat zasługują na szczególną uwagę.
Czym jest resweratrol i dlaczego warto go szukać w winie?
Resweratrol należy do grupy polifenoli, związków znanych z działania przeciwutleniającego. Rośliny wytwarzają go w odpowiedzi na stres, taki jak atak grzybów, susza czy intensywne promieniowanie UV. W przypadku winogron najwięcej resweratrolu gromadzi się w skórkach, dlatego odmiany o grubszych i ciemniejszych skórkach (np. Tannat, Cabernet Sauvignon, Regent) są jego najlepszym źródłem. Proces produkcji czerwonego wina, który obejmuje długotrwałą fermentację z skórkami, pozwala wydobyć resweratrol do trunku. W przeciwieństwie do tego białe wina, pozbawione kontaktu ze skórkami, mają znacznie mniejsze stężenie tego związku.
Tannat – urugwajska specjalność i król resweratrolu
Tannat to odmiana winogron, która zyskała globalną sławę dzięki Urugwajowi. Choć pochodzi z francuskiego regionu Madiran, to właśnie w Urugwaju stała się narodowym skarbem. Jej grube, niemal „skórzaste” skórki sprawiają, że wina z Tannat zawierają rekordowe ilości resweratrolu – nawet 8–12 mg na litr. Przykłady wartych uwagi win to:
Bodega Garzón Tannat (Urugwaj) – intensywne wino o nutach czarnej porzeczki i pieprzu, z 9 mg/l resweratrolu.
Château Montus Madiran (Francja) – klasyk z rodzinnej winnicy Alaina Brumonta, z 8,5 mg/l.
W Urugwaju Tannat uprawia się na wzgórzach, gdzie chłodne wiatry znad Atlantyku równoważą gorący klimat. Dzięki temu winogrona zachowują świeżość, a wina łączą mocną strukturę z elegancją.
Regent – polska odmiana, która nie boi się wyzwań
Regent to hybrydowa odmiana winogron, która idealnie wpasowała się w polskie warunki klimatyczne. Jej grube skórki nie tylko chronią jagody przed mrozem i chorobami, ale także gromadzą duże ilości resweratrolu. Badania Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach wskazują, że polskie wina z Regenta mogą zawierać 5–7 mg resweratrolu na litr, co plasuje je w czołówce europejskich win bogatych w ten składnik.
Polskie winnice z Regentem w roli głównej:
Pałac Mierzęcin (woj. lubuskie)
Malowniczo położona nad brzegiem Jeziora Mierzęcińskiego, okolona lasami i łąkami, winnica w Mierzęcinie to jedno z największych i najpiękniejszych polskich gospodarstw winiarskich. Zajmując imponujący obszar 8,75 hektara, plasuje się w ścisłej czołówce kraju pod względem rozmiaru upraw. Jej historia sięga 2004 roku, gdy posadzono tu pierwsze krzewy. Dziś na łagodnych, południowych i południowo-zachodnich stokach oraz płaskich terenach na wysokości około 60 m n.p.m. rośnie ponad 35 tysięcy winorośli, tworząc wyjątkowy, niemal śródziemnomorski pejzaż.
Winnica Turnau (woj. zachodniopomorskie)
Winnica Turnau to jedno z największych gospodarstw winiarskich w Polsce, obejmujące dwie parcele o łącznej powierzchni 41 hektarów. Uprawia się tu głównie odmiany solaris i johanniter, a także rieslinga, hibernal, seyval blanc, rondo, regent i cabernet. W ofercie znajdują się wina lodowe (wytwarzane z przemrożonych zimą gron) oraz wina musujące produkowane metodą tradycyjną. Proces produkcji jest kontrolowany dzięki nowoczesnej przetwórni i własnemu laboratorium, które pozwalają monitorować parametry wina na każdym etapie.
Saint Vincet (woj. lubuskie)
Winnica Saint Vincet, założona w 2009 roku, powstała z połączenia polskich i francuskich tradycji. Jej patronem został św. Wincent – historyczny opiekun francuskich winiarzy. Głównym celem winnicy jest promowanie kultury wspólnego biesiadowania z winem, nawiązując zarówno do polskiej gościnności, jak i francuskiego dziedzictwa winiarskiego. Obiekt zlokalizowany jest w Zielonej Górze, w malowniczym otoczeniu, które sprzyja degustacjom i spotkaniom.
Winnica Folwark Pszczew (woj. lubuskie)
Sięga tradycjami czasów średniowiecza, kiedy to poznańscy biskupi, korzystający z folwarku jako letniej rezydencji, sprowadzili na Ziemię Międzyrzecką pierwsze krzewy winorośli. Współczesna historia winnicy rozpoczęła się w 2014 roku, gdy obecni właściciele założyli przy zabytkowej Starej Gorzelni (z 1890 r.) niewielką plantację o powierzchni 0,25 ha. Trzy lata później, w 2017 roku, winnicę znacząco rozbudowano do 4,75 ha, lokując nowe uprawy w otulinie Pszczewskiego Parku Krajobrazowego. Dziś jest to jedyne tego typu gospodarstwo w powiecie międzyrzeckim. W ofercie znajdują się wina z odmian takich jak Regent, Cabernet Cortis, Souvignier Gris, Solaris, Johanniter, Riesling i Chardonnay, wytwarzane w systemie ekologicznym potwierdzonym certyfikatem od 2021 roku. Folwark Pszczew łączy winiarstwo z enoturystyką: goście mogą nocować w zabytkowej gorzelni, uczestniczyć w komentowanych degustacjach z regionalnym poczęstunkiem oraz zwiedzać malownicze tereny winnicy.
Cabernet Sauvignon i inne odmiany bogate w resweratrol
Choć Tannat i Regent biją rekordy, inne odmiany również zasługują na uwagę:
Cabernet Sauvignon – Wina z tego szczepu (np. chilijskie Montes Alpha czy kalifornijskie Stag’s Leap) zawierają 4–6 mg/l resweratrolu.
Sagrantino – Włoska odmiana z Umbrii, której wina (np. Arnaldo Caprai 25 Anni) mają do 7 mg/l.
Petit Verdot – Niszowy szczep z Bordeaux, który w dobrych rocznikach osiąga 6 mg/l.
Czy klimat ma znaczenie? Mit vs. rzeczywistość
Wcześniejsze teorie sugerowały, że chłodny klimat zwiększa produkcję resweratrolu. Dziś wiadomo, że kluczowe są odmiana i technika winifikacji. Przykładem jest urugwajski Tannat – mimo ciepłego klimatu, dzięki grubym skórkom i tradycyjnej fermentacji, wina mają wyższe stężenie resweratrolu niż wiele europejskich odpowiedników. Podobnie polski Regent, uprawiany w umiarkowanym klimacie, dorównuje winom z południa Europy.
Jak wybrać wino bogate w resweratrol? 4 praktyczne zasady
- Postaw na gruboskórne odmiany – Szukaj win z Tannat, Regent, Cabernet Sauvignon lub Sagrantino.
- Sprawdź etykietę – Zwroty takie jak „ekologiczne”, „długa maceracja” lub „wino naturalne” sugerują wyższą zawartość polifenoli.
- Unikaj nadmiernej obróbki drewnem – Dębowe beczki dodają aromatów, ale mogą redukować poziom resweratrolu.
- Wybieraj młode wina – Resweratrol utlenia się z czasem, więc wina butelkowane w ostatnich 2–3 latach są lepszym wyborem.
Podsumowanie: Wino to nie lek, ale…
Choć resweratrol nie zastąpi zdrowej diety czy ruchu, jego obecność w winie to dodatkowy powód, by sięgać po kieliszek z przyjemnością (i umiarem!). Jeśli szukasz najwyższej zawartości tego związku, postaw na czerwone wina z gruboskórnych odmian – urugwajski Tannat, polski Regent czy włoskie Sagrantino. Pamiętaj jednak, że bezpieczna dawka alkoholu to 1–2 kieliszki dziennie. Dla abstynentów alternatywą są soki z ciemnych winogron, ale to już temat na inny artykuł.