Butelki wina

Z pewnością kupując wino w sklepie zauważyłeś, że prawie każde jest w innej butelce. Na pierwszy rzut oka wygląda to na kompletną dowolność bez ładu i składu. Jednak jest w tym wszystkim pewna reguła. Czytając artykuł „Jak kupić dobre wino? 5 Sposobów – Poradnik dla początkującego” dowiedziałeś się jak poruszać się po rodzaju butelek, jest to jednak tylko czubek góry lodowej. W dalszej części artykułu rozwiniemy szczegółowo to zagadnienie.

Pojemność

Zaczniemy od rozmiaru. Najbardziej dostępny jest rozmiar standardowy wynoszący 750 ml i pewnie takie butelki widzicie najczęściej. Kolejne rozmiary to wielokrotność tej pojemności. Nazwy własne pojemności wzięły się od biblijnych władców. Ale dlaczego 750 ml? Też mnie to zastanawiało, dlatego postanowiłem zgłębić temat. Przyjmuje się, że 750 ml to idealnie 6 kieliszków wina. Czyli nasza porcja to 125 ml, nie więcej ! Czemu tak? Nie wiadomo. Ustalono tak w 1975 roku chcąc uregulować kwestie producenckie wina. Druga sprawa, to ponoć Anglosasi przewozili wino w skrzyniach, w których mieściły się dwie galonowe butle (jakieś 7,57 l). Dzieląc galon na 5 mniejszych butli wychodzi pojemność 750 ml. Tych małych butelek mieściło się 12 w tych samych skrzyniach. A więc 12 x 750 ml wynosi 9 l czyli prawię 1,5 l więcej niż butlach po galonie. W tym przypadku wygrała ekonomia gdzie można było przewozić więcej w tym samym transporcie. Pojemności butelek używanych do przechowywania wina:

Nazwa	Krotność butelki 750 ml	Pojemność [l]
Picollo	1/4	0,1875
Demi	1/2	0,375
Standard	1	0,75
Magnum	2	1,5
Marie-Jeanne	3	2,25
Jéroboam	4	3
Rehoboam	6	4,5
Methusaleh	8	6
Salmanazar	12	9
Balthazar	16	12
Nebuchadnezzar	20	15
Melchior	24	18
Solomon	28	20
Sovereign	33?	25
Primat	36	27
Melchizedek	40	30

 

 

Kształt

Mamy kilka rodzajów butelek pod względem kształtu. Zależy to w głównej mierze od stylu wina. Wydaje się naturalnym, że inna butelka będzie do wina musującego, a inna do spokojnego. Jednak ich charakterystyka wiąże się ściśle z regionem pochodzenia. Tak to już świat winiarski jest skonstruowany, że pewne skupiska osad tworzą wina dla siebie specyficzne. Gdy przeczytamy Mendoza to automatycznie wiemy co to za wino i jakich smaków się spodziewamy. Dlatego mamy parę rodzaju szkła do przechowywania wina których nazwa wzięła się od stosowania w danym regionie.

Butelka Bordoska

Najbardziej rozpowszechniony kształt butli, rozpowszechniony został w Bordeaux. Charakteryzuje się cylindrycznym kształtem z prostą szyją i wysoko osadzonymi ramionami. Najczęściej znajdziemy w środku wina kupażowe cabernet sauvignon, merlot, cabernet franc. Butla zaprojektowana jest w ten sposób, żeby osad u dojrzałych win długoleżakujących wytrącał się i zatrzymywał u nasady szyjki.

Butelka Burgundzka

Niemniej popularnym kształtem jest butelka burgundzka, zdecydowanie bardziej obła, rozszerzająca się ku dołowi. Stosowana w regionie Bourgogne, ale nie tylko, wykorzystuje się ją w innych regionach świata, najczęściej gdy produkujemy typowe szczepy dla Burgudii to znaczy pinot noir, chardonnay czy gamay. W przypadku gdy któryś z tych szczepów jest z beczki to już szczególnie.

 

 

Butelka Szampańska

Wina musującego w butelce o innym kształcie nie spotkacie, czy jest to niemiecki Sekt, czy hiszpańska Cava, włoskie Prosecco czy klasyczny Champagne. Wynika to z tego, że butelka musi wytrzymać dużo wyższe ciśnienie (do 10 atmosfer) niż przy zwykłym winie. Dodatkowo często jest wykonana z grubego szkła z charakterystyczną szyjką zakończoną plecionką drucianą przytrzymującą korek.

Butelka Alzacka

Jest to najsmuklejsza z butli, często wysoka, wyższa niż pozostałe. Używana w Alzacji jak i w Mozeli, jak również dla innych białych win z krajów niemieckojęzycznych. Najczęściej spotkamy tam Rieslinga, Pinot Gris, Gewurztraminer i Muscat.

 

Butelka Rodańska

Praktycznie kształtem odzwierciedla butelkę burgundzką, różni się tym, że jest mniej masywna i poniżej szyjki butelki znajduje się miejsce na tłoczenie ze znakiem wytwórcy. Znajdziemy w niej wina znad Rodanu syrah i grenache, ale też z nowego świata shiraz (syrah) gdyż historycznie pochodzi z nad Rodanu.

Butelka Frankońska

Rzadko spotykana nazywana również bocksbeutel. Ma bardzo charakterystyczny kształt, pękaty i spłaszczony, prawdopodobnie kojarzysz ją z winem portugalskim Mateus, a nie z Frankonią (historycznym regionem w południowych Niemczech).

Butelka Toskańska

Ten rodzaj butelki spotykany jest najczęściej w gospodach w Toskanii. Serwowane jest w niej chanti, król regionu. Kojarzy się z toskańską wioską przez charakterystyczny koszyczek, w którym znajduje się specyficzna pękata butla. Często można spotkać w niej lokalne wina stołowe.